بسم الله الرحمن الرحیم

2.شمایل مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) پس از ولادت و دوران کودکی
ضوء بن علی از مردی از اهل فارس، حکایتی نقل و در ضمن آن، برخی از اوصاف حضرت را در نوزادی بیان کرده است: «...پسر بچه ای سفید و زیبا روی بود ...مویی از بالای سینه تا ناف، به رنگ سبز ـ نه سیاه ـ روییده بود ...»1
یعقوب منقوش گوید: «خدمت امام حسن عسکری7 وارد شدم. داخل حیاط بر سکویی نشسته بود. سمت راستش اتاقی قرار داشت و بر آن پرده‏ای آویخته بود. عرض کردم:‌ای سید من! صاحب امر امامت، بعد از شما کیست؟
فرمود: این پرده را بالا بزن! آن را بالا زدم. پسر بچّه ای به قامت پنج وجب ـ که به نظر می‏آمد هشت الی ده سال داشت ـ بیرون آمد؛ با پیشانی درخشان، روی سفید، دو چشم براق، دو کتف ستبر و دو زانوی برگشته. در گونه راستش خالی و در سرش گیسوانی بود. بر زانوی پدر خود ابی‏محمد(علیه السلام) نشست؛ پس به من فرمود: این است صاحب الامر شما».2
2. شمایل مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در دوران غیبت
این دسته حکایات را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:
الف. حکایاتی که شمایل آن حضرت را در دوران غیبت صغرا توصیف کرده است.3 در این گروه، گاهی ویژگی‌های جسمانی آن حضرت، مانند پدر بزرگوارشان دانسته شده4 و در برخی موارد نیز به صورت جزئی تر، مورد اشاره قرار گرفته است.
از اوصاف آن حضرت در این دوران می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: صورتی گندم گون،5 گردنی بسیار زیبا،6 دارای قامتی نه بسیار بلند و نه چندان کوتاه، پیشانی بلند، چهار شانه، بینی کشیده، بر روی گونه راستش خالی زیبا و ... .7
ب. حکایاتی که سخن از شمایل آن حضرت در دوران غیبت کبرا به میان آورده است.8
3. شمایل مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) هنگام ظهور
در بعضی از روایات شمایل حضرت، به هنگام ظهور، قیام و عصر حکومت ذکر شده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن حضرت در این دوران، قوّت فوق العاده جسمانی ایشان است.
امام رضا(علیه السلام) فرمود: ...»«... وَاِنَّ القائِمَ هُوَ الَّذی اِذا خَرَجَ کانَ فی سِنِّ الشُّیوخِ وَمَنْظَرِ الشُّبَّانِ قَوِیاً فی بَدَنِهِ حَتَّی لوْ مَدَّ یدَهُ اِلی اَعْظَمِ شَجَرَةٍ عَلی وَجْهِ الاَرْضِ لَقَلَعَها وَلَوْ صاحَ بَینَ الجِبالِ لَتَدَکْدَکَتْ صُخُورُها؛9 «... قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) آن است که چون ظهور کند، در سن پیران است و سیمای جوان دارد. نیرومند باشد تا جایی که اگر دست به بزرگ‏ترین درخت زمین اندازد، آن را از جا بکند و اگر میان کوه‏ها نعره کشد، سنگ‏های آنها را از هم بپاشد».
امیرمؤمنان علی 7درباره برخی از ویژگی‌های ظاهری جسمانی ایشان در عصر ظهور فرمود: )...»«یخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ وُلدی فی آخِرِ الزَّمانِ اَبْیضُ اللَّونِ مُشْرَبٌ بالحُمْرَةِ مَبْدَحُ البَطنِ عَریضُ الفَخِذَینِ عَظیمُ مَشاشِ المَنْکَبَینِ بِظَهرِه شامَّتانِ: شامَةٌ عَلی لَوْنِ جِلْدِه و شامَةٌ عَلی شِبهِ شامَةِ النَبی(صلی الله علیه و آله وسلم؛10 «مردی از فرزندانم در آخِرُالزّمان ظهور می‏کند. رنگش سفید آمیخته به سرخی و شکمش بر آمده است. دو رانش ستبر و هر دو شانه‏اش قوی است. در پشتش دو خال است (مانند مهر)؛ یکی به رنگ پوستش و دیگری چون مهر نبوّت پیغمبر».
آن ‏حضرت همچنین فرمود: »«...وَهُوَ رَجُلٌ اَجْلَی الجَبِینِ، اَقْنَی الاَنْفِ، ضَخْمُ البَطْنِ، اَزْیلُ الفَخِذَینِ بِفَخِذِهِ الیمْنی شامَةٌ، اَفْلَجُ الثَّنایا، وَیملا الاَرضَ عَدلاً کَما مُلِئَتْ ظُلماً وَجُوراً؛11 «... او مردی بلند پیشانی و دارای بینی باریکی است که میانش اندک برآمدگی دارد. برآمده شکم و دارای ران‏های درشت و پهن است. خالی بر ران راست او قرار دارد. میان دو دندان پیشین او، گشاده است...».
امام باقر7 نیز در وصف آن حضرت فرمود: «... او شخصی سرخ و سفید و دارای چشمانی گرد و فرو رفته است. ابروانی پر پشت و برجسته و شانه‏ای پهن دارد ...».12
امام علی7 فرمود: «مهدی دارای چشمانی سیاه و درشت است. موهایی مجعّد و خالی بر گونه دارد...».13
ایشان در کمال جوانی ظهور خواهد کرد؛ چنان که امام باقر7 فرمود: «مهدی در حالی قیام خواهد کرد که یک تار موی سفید، در سر و محاسن او دیده نمی‏شود».14
همین معنا در کلام نورانی امام مجتبی7 آمده است که حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در سن و سالی کمتر از چهل، ظهور خواهد کرد.15

منبع: خاتم الاوصیاء

پی نوشت ها:

1. کافی، ج1، ص329، ح6؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج2، ص435،باب 43، ح4.
2. کمال‏الدین و تمام النعمة، ج 2، ص 78، ح 1؛ رک: کافی، ج 1، ص 514، ح 2.
3. اگر چه این دسته حکایات کم و بیش در دست است؛ اما در کمتر حکایتی به روشنی از ویژگی های آن حضرت صحبت شده است.
4. کمال الدین و تمام النعمة، ج2، ص441، ح12.
5. کتاب الغیبة، ص257.
6. همان، ص355.
7. همان، ص266.
8. البته قبول این اوصاف منوط به این است که ما اساساً ادعای ملاقات با آن حضرت را در دوران غیبت کبرا بپذیریم. به علاوه در اغلب آن حکایات به روشنی به اوصاف حضرت اشاره ای نشده است.
9. رک: کافی، ج 1، ص 514، ح 2؛ کمال‏الدین و تمام النعمة، ج 2، ص 48، ح 7.
10. کمال الدین و تمام النعمة، ج2، ص653، ح17.
11. نعمانی، الغیبة، ص214، ح2.
12. همان، ص 215، ح 3.
13. همان، ص 304، ح 14.
14. نعمان بن محمدبن منصور، شرح‏الاخبار، ج 3، ص 380.
15. کمال‏الدین و تمام النعمة، ج 1، ص 315.